Λίγες μέρες πριν την έναρξη του bio-Mechanical festival και την πρεμιέρα της «Ελένης» του Ευριπίδη από το Θέατρο Χαλκίδας, το Halkida.gr συνάντησε τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Θεάτρου Χαλκίδας , κο Γιάννη Κατσάνο. Σε μία άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη μιλήσαμε για το φεστιβάλ, την πρόκληση της «Ελένης», τα είδωλα και τη διαχρονικότητα του μηνύματος του Ευριπίδη…
Halkida.gr: Καλησπέρα, κύριε Κατσάνο, κι ευχαριστούμε για τον χρόνο σας.
Γιάννης Κατσάνος: Καλησπέρα και σε σας.
Η.gr: bio-Mechanical festival για δεύτερη χρονιά φέτος. Το πρώτο που θα ήθελα να ρωτήσω είναι ποιο θεωρείτε πως είναι το καινούργιο στοιχείο που προστίθεται στη φετινή διοργάνωση.
Γ.Κ.: Το σημαντικότερο είναι πως η προσπάθεια που ξεκίνησε πέρσι συνεχίζεται. Θέλαμε ως Θέατρο Χαλκίδας να έρθουν σχήματα, να δουλέψουν στον χώρο αυτό με την τόσο σημαντική ιστορική και αρχαιολογική αξία, να επαν- οικειοποιηθούν, για να το πω έτσι, έναν χώρο που από το 1960 κραύγαζε ο αρχαιολόγος Ιωάννης Θρεψιάδης (σσ. ο αρχαιολόγος που είχε πραγματοποιήσει τις ανασκαφές στον ευρύτερο χώρο του ιερού) ότι πρέπει ο Δήμος, με την αρχαία ελληνική έννοια αλλά και με την σύγχρονη, να σκύψει πάνω του και να προσπαθήσει να επουλώσει τις πληγές του. Φέτος έχουμε αυξημένο αριθμό συμμετοχών, όχι μόνο από την Εύβοια αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Έρχονται παραστάσεις από την Αθήνα, από σχήματα επαγγελματικά, οι οποίες δίνουν μεγαλύτερη αίγλη στο φεστιβάλ. Μία από αυτές είναι η παράσταση της Αργυρώς Χιώτη («Χοηφόρες»), η οποία θα ξεκινήσει από την Μικρή Επίδαυρο και θα έρθει και στο χώρο της Αυλίδας.
Το δεύτερο σημαντικό είναι ότι έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό πως η προσπάθεια αυτή είναι άρρηκτα δεμένη με τον αρχαιολογικό χώρο της Αυλίδας. Έγινε μια μεγάλη κουβέντα στην κοινωνία, μιλάω για το θέμα που δημιουργήθηκε σε σχέση με την οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου, ευαισθητοποίησε αρκετούς ανθρώπους, έκανε κάποιους άλλους να τοποθετηθούν διαφορετικά απέναντι στο θέμα αλλά όλοι, νομίζω, έχουμε καταλήξει ότι είναι ένας χώρος εξαιρετικά σημαντικός για τον πολιτισμό και την οικονομία της περιοχής. Το φεστιβάλ έρχεται να φέρει και την παράμετρο του πολιτιστικού τουρισμού, που θα βοηθήσει και θα ανοίξει θέσεις εργασίας.
Η.gr: Φέτος η θεματική του bio-Mechanical festival έχει να κάνει με τα είδωλα. Υπήρχε κάποιο σκεπτικό πίσω από την επιλογή του θέματος;
Γ.Κ.: Από την αρχή θέλαμε το φεστιβάλ να έχει έναν κεντρικό θεματικό άξονα, γύρω από τον οποίο θα δομούνται οι συμμετοχές. Ο άξονας καθορίζεται από την παράσταση του Θεάτρου Χαλκίδας, του φορέα που δραστηριοποιείται για την αναβίωση – κυριολεκτικά και μεταφορικά – της περιοχής. Το Θέατρο Χαλκίδας επέλεξε φέτος την «Ελένη» του Ευριπίδη, ένα έργο που απέχει πολύ λίγο χρονικά από την περσινή παράσταση, την «Ιφιγένεια εν Ταύροις». Διδάχθηκαν και τα δύο στην Αθήνα, γύρω στο 410-412 π.Χ, σε μια περίοδο κρίσης των Αθηνών, στο περιβάλλον του Πελοποννησιακού πολέμου. Άξονας των έργων είναι μια κοινωνία σε κρίση, η οποία αναρωτιέται για την καταγωγή της (αυτό ήταν η «Ιφιγένεια»), για την ταυτότητά της. Αναρωτιέται ποιος είμαι εγώ, ποιο είναι το είδωλό μου, ποιο είναι το πραγματικό και ποιο το ψεύτικο (αυτή είναι η «Ελένη»).
Τα πολλαπλά είδωλα αποτελούν και θέμα της σύγχρονης εποχής. Οπότε εκ των πραγμάτων είπαμε ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει την βάση. Γύρω από αυτή μπορούν να μαζευτούν πολλές και διαφορετικές παραστάσεις, συναυλίες που θα διαπραγματεύονται σε βάθος ή στην επιφάνεια την έννοια της ταυτότητας, του ειδώλου, της πραγματικότητας, του φαίνεσθε και του είναι.
Η.gr: Για να μείνουμε λίγο ακόμα στην «Ελένη», θα μπορούσαμε να πούμε ότι αντικατοπτρίζει σε ένα βαθμό τη σημερινή ελληνική κοινωνία;
Γ.Κ.: Όχι σε ένα βαθμό, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ζούμε σε μια κοινωνία της εικόνας. Σε μια κοινωνία ειδώλων με κάθε έννοια. Είδωλο είναι ο αντικατοπτρισμός μας σε ένα καθρέφτη, είδωλο είναι μια μεγάλη σταρ του κινηματογράφου ή οι μουσικοί της νέας γενιάς. Είδωλο, επίσης, είναι και το προφίλ που έχουμε σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Π.χ. στο facebook που κυριαρχεί στην εποχή μας ως μέσω επικοινωνίας, εικονικής και όχι πραγματικής, κατασκευάζουμε το προφίλ μας, την εικόνα μας, το είδωλό μας. Δεν είμαστε εμείς οι ίδιοι. Αυτός είναι ένας προβληματισμός που αρχίζει σιγά σιγά και αναπτύσσεται στους χρήστες και ευρύτερα στην κοινωνία.
Η.gr: Εννοείτε, δηλαδή, ότι προβληματίζει το κατά πόσον η εικόνα που προβάλλουμε σε ένα κοινωνικό δίκτυο ή σε ένα blog είναι ο πραγματικός μας εαυτός ή όχι;
Γ.Κ.: Αυτό και κατά πόσο το είδωλο διαμορφώνεται από αυτόν που μας βλέπει ή από μας που επιτρέπουμε στον άλλον να δει μερικά πράγματα. Τελικά η ανθρώπινη κατάσταση είναι η προσπάθεια του καθενός να βρει την ταυτότητά του, ενώ κάθε φορά βλέπει μπροστά του, με τα μάτια του άλλου, μια άλλη ταυτότητα που δεν την είχε ο ίδιος σκεφτεί.
Η.gr: Θα μπορούσε, όμως, η «Ελένη» να είναι και το αντίθετο; Μήπως το είδωλο είναι ο πραγματικός εαυτός από αυτόν που έχουμε στην καθημερινότητα;
Γ.Κ: Ασφαλώς. Είναι ένα θέμα πολύ ωραίο αυτό που θέσατε. Ξέρουμε, τελικά, ποιοι είμαστε ή αναζητάμε διαρκώς μια ταυτότητα; Εφόσον ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, οι άνθρωποι με τους οποίους σχετιζόμαστε αλλάζουν διαρκώς, μήπως ήμαστε αυτό που βλέπουν οι άλλοι και όχι αυτό εμείς θέλουμε να δούνε; Αυτό είναι κι ένα ζήτημα από την εποχή του Ευριπίδη μέχρι σήμερα ανοιχτό. Αυτό που θα συνοψίσει ο Σαββόπουλος στην «Ωδή στον Καραϊσκάκη»: Ποιος αλήθεια είμαι εγώ και που πάω.
Η.gr: Μήπως, όμως, μέσα από ένα προφίλ, στο οποίο κρύβουμε την πραγματική μας ταυτότητα, βγαίνει ο πραγματικός εαυτός; Μήπως πράγματα που φοβόμαστε στη δια ζώσης επικοινωνία με τους άλλους τα βγάζουμε σε ένα είδωλο; Η Ελένη έκανε κάτι τέτοιο;
Γ.Κ.: Κι αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Αν θέλετε την άποψή μου είμαστε αυτό που η κοινωνία και το περιβάλλον όχι εγκρίνει μόνο αλλά δημιουργεί. Μπορεί και να μην εγκρίνει κι εμείς να είμαστε προϊόν μιας κοινωνίας που μας απορρίπτει. Κατευθείαν τότε θα έχουμε συμπεριφορά απόρριψης. Είμαστε προϊόντα κοινωνικά για να το πω έτσι.
Η.gr: Ή προϊόντα κοινωνικών συγκρούσεων με τη θετική διδακτική έννοια …
Γ.Κ: Ακριβώς, αλλά, επιπλέον, η εικόνα μας, το εγώ και το εμείς, η ταυτότητά μας είναι προϊόν πολλών ανθρώπων. Να θυμηθώ και τον Σεφέρη, ότι είναι πολλών ανθρώπων τα λόγια μας, τα οποία χρησιμοποιούμε. Δηλαδή, ακόμα και ο τρόπος που μιλάμε και οι λέξεις που λέμε δεν είναι δική μας κατάσταση αλλά δημιούργημα, ειδικά για την Ελληνική γλώσσα, 4.000 χρόνων.
Είμαστε αποτέλεσμα κοινωνικών συγκρούσεων, κοινωνικής δράσης και δραστηριότητας. Ο μεγάλος πόνος του ειδώλου, για να περάσουμε στην Ελένη, δεν είναι τόσο κοινωνικός. Είναι εσωτερικός, προσωπικός. Η Ελένη ως πρόσωπο πονάει και υποφέρει, διότι έχουν «φορτώσει» πράγματα στην εικόνα της που ποτέ η ίδια ως άτομο δεν έκανε. Θεωρεί ότι η εικόνα της έχει διογκωθεί υπερβολικά εις βάρος της ατομικής της ύπαρξης.
Εδώ ο Ευριπίδης θίγει κι ένα ακόμη ζήτημα, ποια είναι η θέση, η λειτουργία και η ευθύνη ενός ατόμου στα πλαίσια μιας κοινωνίας σε περίοδο κρίσης και πολέμου. Σε αυτές τις περιόδους κρίσης, όπως είναι και η σημερινή, αναδύονται προβλήματα στη σχέση μεταξύ ατόμου και κοινωνίας. Κατά πόσο αυτό που η κοινωνία επιθυμεί και καθορίζει ως ατομικό πρόσωπο συγκρούεται με αυτό που το ίδιο το πρόσωπο θέλει, σκέφτεται ή επιθυμεί για τον εαυτό του.
Η.gr: Η Ελένη τι θα επιθυμούσε για τον εαυτό της;
Γ.Κ.: Η Ελένη θα επιθυμούσε να μην ήταν η Ελένη. Θα προτιμούσε να είναι μια απλή γυναίκα στο σπίτι της μαζί με τον σύζυγό της, τα παιδιά της. Θα επιθυμούσε να έχει μια πιο απλή ζωή, όχι την ζωή του ειδώλου. Απορρίπτει το είδωλό της, το οποίο βέβαια έχει επιβιώσει μέσα στους αιώνες. Αν υποθέσουμε ότι υπήρξε ιστορικό πρόσωπο με το όνομα Ελένη δεν θα ήθελε να είναι η πανέμορφη γυναίκα που ο Όμηρος εμφανίζει στα έργα του…
Η.gr: Δεν θα ήθελε να χρησιμοποιηθεί, με άλλα λόγια, ως το εξιλαστήριο θύμα για να ικανοποιηθούν ανάγκες άλλων; Γιατί αν εξετάσουμε και την ιστορική άποψη του θέματος, της «φόρτωσαν» κάτι, το οποίο ήταν ήδη αποφασισμένο να γίνει, ο Τρωικός πόλεμος .
Γ.Κ.: Εδώ είμαστε, βέβαια, στον χώρο του μύθου, του ειδώλου. Δεν νομίζω ότι κανείς Αθηναίος, είτε κανείς από εμάς πίστεψε ότι ο Τρωικός πόλεμος έγινε «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη», όπως λέει και ο Σεφέρης.
Η.gr: Παρόλα αυτά η εικόνα της αμαυρώθηκε…
Γ.Κ.: Αυτό την ενδιαφέρει πάρα πολύ την Ελένη του Ευριπίδη. Ο μεγαλύτερος πόνος της είναι, πέρα από την δυστυχία που προκάλεσε το είδωλό της, ότι οι κοντινοί της άνθρωποι, ο σύζυγος, τα παιδιά της, η μάνα της, αυτοί έχουν μια εικόνα δική της που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Η.gr: Αυτός είναι και ο πόνος κάθε ανθρώπου, ότι οι άλλοι βλέπουν αυτό που εκείνοι θέλουν και όχι αυτό που είναι;
Γ.Κ. : Περισσότερο αυτό που η κοινωνία προβάλλει και, μάλιστα, περνάει ακόμα και στα οικεία πρόσωπα. Επί παραδείγματι, ο Μενέλαος, ο σύζυγός της, δεν πίστεψε κι αυτός τη γυναίκα που είχε δίπλα του, το πρόσωπο με το οποίο κοιμόταν στο ίδιο κρεβάτι, ζούσε μαζί του χρόνια. Ακόμα και αυτό, το πιο οικείο της πρόσωπο πίστεψε σε ένα πλαστό είδωλο. Αυτός είναι ένας πολύ μεγάλος πόνος από μέρους της Ελένης.
Θα ήθελα να πω στο σημείο αυτό να πω ότι έχουμε επιχειρήσει στην σκηνοθετική γραμμή της παράστασης, να βρούμε μερικά ανάλογα εξίσου σημαντικά, όπως έχουν δημιουργηθεί από την κοινωνία του θεάματος. Πέρσι η «Ιφιγένεια» τελείωσε με την εικόνα της Marilyn Monroe, η οποία είναι η εικόνα της γυναίκας – «θεάς της ομορφιάς», ένα είδωλο πάρα πολύ μεγάλο. Δεν νομίζω ότι έχουμε αντίστοιχη εικόνα ειδώλου στον πολιτισμό του 20ου – 21ου αιώνα, από την άποψη της εξάπλωσης της φήμης
Η.gr: Αντίστοιχες γυναίκες, όπως η Jackie Onassis για παράδειγμα, δεν είχαν την ίδια εμβέλεια ή δεν χρησιμοποιήθηκαν για τον ίδιο σκοπό;
Γ.Κ. : Η Marilyn χρησιμοποιήθηκε αρκετές φορές από την πολεμική μηχανή των Ηνωμένων Πολιτειών για να εμψυχώσει πολέμους. Η κοινή σχέση, αν θέλετε με την Ελένη, είναι ότι και η ίδια ως άτομο υπέφερε εξαιρετικά από την εικόνα που δημιούργησαν τα ΜΜΕ και γενικά η κοινωνία του θεάματος του Hollywood. Όποιος έχει διαβάσει την ιστορία της, βλέπει ότι η εικόνα ήταν τελείως διαφορετική και τελείως διαστρεβλωμένη. Ο άνθρωπος που ονομαζόταν Marilyn Monroe υπέφερε σε όλη τη ζωή της από πολύ μεγάλη ανασφάλεια, πράγμα που την οδήγησε στην αυτοκτονία ή κατά πολλούς στην δολοφονία.
Η.gr: Αν το παρατηρήσει κανείς πολλά από τα είδωλα, τους star, γιατί και η Ελένη μια star της εποχής ήταν, από την Monroe και τον Morrison μέχρι προσφάτως τον Michael Jackson και την Winehouse όλοι είχαν παρόμοια κατάληξη. Το είδωλο αυτοκαταστρέφεται γιατί πολύ απλά δεν αντέχει ο πραγματικός εαυτός την εικόνα; Αυτό συμβαίνει και με την Ελένη;
Γ.Κ.: Πολύ σημαντικό αυτό που είπατε. Αυτό είναι το πλέγμα του άξονα. Η Ελένη του Ευριπίδη αρχίζει με μια σκηνή, στην οποία μαθαίνει ότι τελείωσε ο πόλεμος. Πριν, όμως, μάθει ότι ο άντρας της ζει είναι τόσο απελπισμένη που η σκέψη είναι η αυτοκτονία. Είναι τόσο πιεσμένη από τον περίγυρο, θεωρεί ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναδεί τον άντρα της, τον οποίον και μόνο θέλει να δει. Θέλει να στρέψει όλη την έχθρα που την περιβάλλει στον ίδιο της τον εαυτό. Ξέροντας ότι δεν έχει καμία ελπίδα να δει τους οικείους της και να τους πει «δεν ήμουν εγώ στη Τροία, ήταν το είδωλο που οι Θεοί δώσανε», οδηγείται σε μια απόφαση αυτοκτονίας.
Η.gr: Επειδή πριν μιλήσατε για τη σκηνοθετική προσέγγιση, είχε γίνει κάποια σκέψη ότι θα γινόταν μια σύμμειξη του αρχαίου κειμένου με το ποίημα του Σεφέρη. Συνέβη κάτι τέτοιο;
Γ.Κ.: Το ποίημα του Σεφέρη υπάρχει πάντα πίσω από οτιδήποτε αναφέρετε για την Ελένη. Είναι ένα ποίημα που, δεν θα φτάσω σε τόσο μεγάλο βαθμό σύγκρισης, είναι αντίστοιχο σε επιρροή του Ομηρικού ποιήματος. Δεν υπάρχει μαθητής που να μην γνωρίζει «για ένα πουκάμισο αδειανό». Στο μυαλό των θεατών υπάρχει από πίσω, σε κάποια σημεία έχει μπει και μέσα στο κείμενο του Ευριπίδη. Στην δραματουργική επεξεργασία που έχει κάνει η φιλόλογος Βάσω Λευκούδη, έχουν παρεισφρήσει στίχοι .
Η.gr: Να μιλήσουμε λίγο για τους συντελεστές της παράστασης…
Γ.Κ.: Ένα πολύ μεγάλο σημαντικό κομμάτι της παράστασης, κατά την άποψή μου το σημαντικότερο για μια τραγωδία, είναι ο χορός. Είναι η ουσία του είδους . Και λέω είναι το σημαντικότερο, γιατί η τραγωδία είναι ένα είδος ιστορικά προσδιορισμένο στο χώρο της δραματουργίας που διαφοροποιείται από τα άλλα δραματικά κείμενα με την ύπαρξη μιας ομάδας ανθρώπων, τον χορό. Όταν βλέπω τραγωδία και δεν υπάρχει ο χορός, για μένα είναι ένα ενδιαφέρον δραματικό κείμενο, του οποίου όμως αγνοείται η φόρμα, η δομή. Ο χορός είναι ο ενδιάμεσος ανάμεσα στους θεατές και στους ηθοποιούς. Παίρνει τα ρεύματα από τους υποκριτές, τα πηγαίνει στους θεατές κι αντίστροφα. Η ορχήστρα είναι ένας χώρος δυναμικός όπου οι φωνές, τα βλέμματα και η προσοχή των θεατών συμπυκνώνονται μέσα από τη λειτουργία του χορού.
Εδώ θα κάνω μια παρένθεση και θα πω ότι νέοι άνθρωποι με μικρή σχέση με τη μεγάλη παράδοση της αναβίωσης του αρχαίου δράματος, ανακαλύπτουν αυτή τη δύναμη του χορού. Χωρίς να έχουν υπόψη τους σε μεγάλο βαθμό την ιστορία που ξεκινά από το Δημήτρη Ροντήρη και το Εθνικό Θέατρο περνάει από το θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και συνεχίζεται στον Ευαγγελάτο, παίρνουν την τραγωδία κι αρχίζουν να ξαναδουλεύουν πάνω στο χορό. Η Αργυρώ Χιώτη, την οποία θα φιλοξενήσουμε, είναι μια νέα σκηνοθέτης που διαλέγει να σκηνοθετήσει τις «Χοηφόρες» αισθανόμενη την ανάγκη να πάει στην πηγή της τραγωδίας.
Η.gr: Όσον αφορά, λοιπόν, το χορό του Θεάτρου Χαλκίδας;
Γ.Κ.: Πέρσι ήταν πολύ παραδοσιακός ο χορός, εξαιρετικός κατά την άποψή μου. Η περσινή παράσταση προσέφερε έναν χορό δουλεμένο και μουσικά και χορευτικά, που έδινε την αίσθηση ότι βλέπουμε ένα είδος θεάτρου διαφορετικό από όλα τα άλλα. Η συνεργασία της Αργυρώς Μαγκοπούλου με το Δημήτρη Λιανοστάθη, η Αργυρώ είναι στο σύγχρονο χορό, ο Δημήτρης στον παραδοσιακό, έδωσε ένα αποτέλεσμα που ένωνε την παράδοση με τη σύγχρονη έκφραση. Η Αργυρώ κάνει και φέτος τις χορογραφίες, την τοποθέτηση πάνω στη σκηνή και την κίνηση σε σχέση πάντα με τη μουσική.
Έχω την τύχη να συνεργάζομαι πάλι φέτος με τον Κωνσταντίνο Κουρμπέτη, έναν εξαιρετικό μουσικό και παιδαγωγό. Λέω παιδαγωγό, γιατί όχι μόνο γράφει μουσική, η οποία είναι εξαιρετικά απαιτητική, αλλά διδάσκει με έναν τέτοιο τρόπο σε ανθρώπους που δεν έχουν μουσικές σπουδές, ώστε να την κατακτούν κι αυτό δίνει εξαίρετο αποτέλεσμα. Βέβαια ένα βασικό κομμάτι της φετινής επιτυχίας είναι ότι πολλοί συμμετέχοντες με την εμπειρία της περσινής χρονιάς συνεχίζουν να συμμετέχουν και για δεύτερη χρονιά.
Η.gr: Πόσον καιρό έχετε ξεκινήσει τις πρόβες;
Γ.Κ.: Έχουμε ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο, αλλά οι πρόβες είναι εντατικές, ειδικά για το χορό. Τα μέλη του, η χορογράφος και ο μουσικός θέλουνε το αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο δυνατό στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας. Είμαστε ερασιτέχνες αλλά το αποτέλεσμα νομίζω θα είναι επαγγελματικό, γιατί έχει πάρα πολλή δουλειά και πάρα πολλή αγάπη.
Η.gr: Είπατε πριν για την δραματουργική επεξεργασία…
Γ.Κ.: Τη δραματουργική επεξεργασία έχει κάνει η Βασιλική Λευκούδη, φιλόλογος στο 1ο Γυμνάσιο. Είναι σημαντικό κομμάτι, επειδή, όταν μιλάμε για αναβίωση αρχαίας τραγωδίας, είναι μια προσπάθεια να ξαναπαρουσιάσουμε κάτι που παρουσιάστηκε πριν 1600 χρόνια, με έναν τρόπο επεξεργασίας που να μιλάει και στον σύγχρονο άνθρωπο. Τα κείμενα του Ευριπίδη είναι επίκαιρα και διαχρονικά. Δεν κάνουμε επικαιροποίηση. Προσπαθούμε να προσαρμόσουμε ελάχιστα το κείμενο, η μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη είναι μια πολύ ωραία μετάφραση, ώστε να διευκολύνουμε το σημερινό θεατή να μπει πιο πολύ μέσα στο κείμενο του Ευριπίδη. Η έννοια της δραματουργικής επεξεργασίας, θέλει πολύ καλή θεατρική γνώση του είδους της τραγωδίας κι επίσης μια πολύ καλή γνώση του προβληματισμό της εποχής, ώστε να μπορεί γίνει ο συγκερασμός.
Η.gr: Από εμάς δεν μένει παρά να ευχηθούμε καλή επιτυχία στην παράστασή σας, ό,τι καλύτερο στο φεστιβάλ και μακάρι, η προσπάθεια να ευοδωθεί και, όταν οι τωρινοί συντελεστές αποφασίσετε να αποσυρθείτε, να υπάρξει συνέχεια.
Γ.Κ. : Εννοείτε ότι θα υπάρξει. Έχω πολύ μεγάλη ελπίδα στη νέα γενιά. Πιστεύω ότι τα νέα παιδιά θα καταλάβουν πως κάτι από μέσα τους τα καλεί, τους λέει ότι αυτός ο χώρος τους ανήκει και πρέπει να τον προστατέψουν και να τον οικειοποιηθούν.