Η λατρεία της Αρτέμιδος στην Εύβοια

     Στην Εύβοια, στην περιοχή της Αμαρύνθου λατρευόταν η Άρτεμις με την επωνυμία Αμαρυσία ή Αμαρυνθία από την μυκηναϊκή ακόμη εποχή. Ετοιμολογικά η λέξη προέρχεται από το ρήμα αμαρύσσω, δηλ. λάμπω. Τη λατρεία της θεάς αναφέρει και ο Παυσανίας

    Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως ευρήματα τα οποία ενισχύουν την υπόθεση ότι εκεί βρισκόταν ιερό. Έχουν αναθήματα, επιγραφές καθώς κι ένα ανάγλυφο με παράσταση της Αρτέμιδος, του Απόλλωνα και της μητέρας τους, Λητούς, το οποίο βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο.  Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και ένα αγαλματίδιο από πηλό πουπαριστάνει γυναικεία πεπλοφόρο μορφή, η οποία ταυτίζεται με την Άρτεμη.

    Συμφωνα με το μύθο ο βασιλιάς Αμάρυνθος είχε αναγείρει στην πόλη το ιερό προς τιμήν της θεάς και είχε θεσπίσει αγώνες, τα λεγόμενα Αμαρύνθια ή Αμαρύσια. Στους αγώνες αναφέρεται και στίχος του Πίνδατρου. Από αναθηματική στήλη που βρέθηκε στην Ερέτρια μαθαίνουμε για την σπουδαιότητά τους. Σε αναφέρεται πομπή 3000 οπλιτών, 600 ιππέων και 60 αρμάτων.  Οι αγώνες περιελάμβαναν αρματοδρομίες και λαμπαδηδρομίες. Κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. η λατρεία της θεάς μεταφέρθηκε στην Αττική, στο δήμο Αθμόνου, ο οποίος αργότερα μετονομάστηκε σε Αμαρούσιον.

Πρωσηώα Αρτέμιδα

    Στο ακρωτήριο του Αρτεμισίου υπήρχε σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες  ιερό της Αρτέμιδας Προσηώας.

Περισσότερα για το χώρο του ιερού: http://odysseus.culture.gr

Στοιχεία λατρείας στο σημερινό Αλιβέρι

       Στη θέση Ρίφι, το λόφο της δυτικής παραλίας του Αλιβερίου, υπάρχουν λείψανα κτιρίου της κλασικής -ελληνιστικής εποχής, το οποίο πιθανόν να αποτελούσε μέρος φρουριακής εγκατάστασης. Πολύ κοντά στο κτίσμα αυτό έχουν βρεθεί απομεινάρια λαξευμένων μαρμάρων. Η τοπική λαϊκή παράδοση τα συνδέει με την ύπαρξη κατά την αρχαιότητα ναού της Αρτέμιδος, τον οποίον η θεά επισκεπτόταν, κατά την ίδια παράδοση πάντα, όταν περνούσε από την ιερή της Λίμνη (Αράλιμος) που βρίσκεται εκεί κοντά.

Χαλκίδα:

Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές στο σημείο που σήμερα στέκεται ο μεγαλόπρεπος ναός της Αγίας Παρασκευής, πολιούχου της πόλης, κατά την αρχαιότητα υπήρχε ναός αφιερωμένος στην Άρτεμη, τον Απόλλωνα και τη Λητώ.

Ύμνοι:

Ο Πλούταρχος αναφέρει πως ο αρχαίος Χαλκιδαίος ποιητής Τύννιχος, είχε τη γράψει παιάνα προς τιμήν της Βολωσίας Αρτέμιδος από τον οποίο σώζεται μόνο ένα μικρό κομμάτι.

Νομίσματα:
Κατά τον 2ο αιών.π.Χ., όπως και κατά τους αυτοκρατορικούς ρωμαϊκούς χρόνους η Άρτεμις απεικονιζόταν στα νομίσματα των Ερετριέων.

Βιβλιογραφία:

Βρανόπουλος Ε., Ιστορία της Αρχαίας Εύβοιας από τους προϊστορικούς χρόνους ως και τη Ρωμαιοκρατία, Αθήνα 1987

Καραπασχαλίδου Α., Χαλκίδα – Η προσωπογραφία της πόλης μέσα από την οδική ονοματοθεσία της, TEC Σύμβουλοι Οργανισμών και Επιχειρήσεων, Χαλκίδα 2012

Σαπουνά-Σακελλαράκη Ε., Χαλκίς, Ιστορία-Τοπογραφία-Μουσείο, Υπουργείο πολιτισμού Ταμείο αρχαιολογικών πόρων και απαλλοτριώσεων, Αθήνα 1995

Δικτυογραφία:

http://abocanto.blogspot.gr/2012_10_01_archive.html

Ψηφιακές πηγές:

Ψηφιακή παρουσίαση της Εταιρείας Ευβοϊκών σπουδών, τοπικό τμήμα Αλιβερίου, Αρχαιότητες Δήμου Ταμυναίων, αναζητώντας το φως που κοιμάται δίπλα μας,  2009

Συγγραφή: Μαγδαληνή Μαμασούκα